با توجه به اینکه مدل به روز شده مرسدس C63 AMG به زودی در انگلیس معرفی می شود، مرسدس جزئیات قیمت مدل های مختلف آن را به صورت رسمی اعلام کرده است.
قیمت مرسدس C63 سدان مدل 2019 از 66.429 پوند، مدل استیشن از 67.629 پوند، مدل کوپه از 68.719 پوند و مدل کابریولت از 72.537 پوند شروع می شود. تنوع نوع اتاق های هیچ یک از رقبای C63 به اندازه آن نیست و این موضوع یک مزیت برای مرسدس است که می تواند مشتریان را جذب کند.
بزرگترین تغییر فنی نسبت به مدل قبلی جایگزینی گیربکس 7 دنده اتوماتیک با گیربکس 9 دنده MCT Speedshift AMG است. این گیربکس جدید به جای مبدل گشتاور از کلاچ روغنی استفاده می کند تا وزن کمتر و واکنش بهتری داشته باشد.
اکنون تمام مدل های مرسدس C63 با سیستم تعلیق تطبیقی AMG Ride Control و دیفرانسیل لغزش محدود با کنترل الکترونیکی ارائه می شوند که قبلا فقط در مدل های قوی تر S به صورت استاندارد وجود داشتند. مرسدس C63 S مدل 2019 از دسته موتورهای دینامیکی برخوردار است.
قدرت موتور 4.0 لیتری V8 توئین توربو در مدل C63 همچنان 476 اسب بخار و در مدل C63 S نیز 510 اسب بخار است. شتاب صفر تا صد C63 S کوپه 3.9 ثانیه است. حداکثر سرعت C63 و C63 S به ترتیب روی 250 و 289 کیلومتر در ساعت محدود شده است.
فهرست امکانات مرسدس C63 مدل 2019 شامل چراغ های LED جلو با پرتوی نور چندگانه، صفحه پشت آمپر دیجیتال با صفحه نمایش 12.3 اینچی، سیستم سرگرمی با صفحه نمایش 10.25 اینچی و قابلیت اتصال به اینترنت، نورپردازی داخل کابین و موارد دیگر است. مرسدس C63 S از امکانات اضافی مانند سیستم کنترل هرزگردی AMG با تنظیم 9 حالته و صندلی های اسپرت AMG برخوردار است. دیسک ترمزهای کربن سرامیکی یک آپشن اضافی است که هزینه آن 4285 پوند است.
در حال حاضر می توان مرسدس C63 AMG مدل 2019 را در انگلستان سفارش داد و تحویل اولین نمونه های آن به مشتریان در ماه اکتبر آغاز می شود.
ترمز یکی از اجزای مصرفی در خودرو با درجه ایمنی Grade A یا فوق ایمنی میباشد که این درجه ایمنی نشان از اهمیت زیاد این قطعه که در ظاهر ساده به نظر میرسد دارد. در ترمزگیریهای شدید و در مواقع ضروری که صحبت ا ایمنی جان سرنشینان اتومبیل و خسارات مالی سنگین مطرح میگردد، اهمیت لنت ترمز بیشتر نمایان میشود. اما یکی از مواردی که رانندگان گاهی اوقات با آن برخورد دارند، صدای ناشی از لنت براثر ترمز کردن میباشد. این صدا گاه در مواقع خاصِ حرکتی و گاه به دلیل استفاده از نوعی ماده به خصوص در لنت و یا اجزای سیستم ترمزی، تولید و باعث مراجعه مکرر دارندگان اتومبیل به نمایندگی شرکتهای خودروساز یا سایر تعمیرگاه ها میشود چون سبب ایجاد احساس عدم اعتماد راننده به سیستم ترمز میشود و این تصور را به وجود میآورد که عملکرد آن ایراد دارد. این مسئله مخصوص یک یا چند کشور نیست بلکه موضوع روز بسیاری از شرکتهای مهم اتومبیل ساز و قطعهساز در جهان است و باعث تحمیل هزینه های زیای به آنها شده است.
صدای لنت با توجه به شدت و زیادی آن به طور کلی صدای ارتعاش آرام را ناله و صدای ارتعاش سریع را جیغ میگویند.
در طراحی لنت موارد زیر باید در نظر گرفته شود:
شیار وسط لنت به عنوان نشانگر حد مجاز استفاده از لنت ترمز همچنین محلی برای خارج شدن گاز و گرد و خاک ناشی از مصرف لنت است.
1- در شرایط متفاوت جوی میبایست عملکرد یکسانی داشته باشد. این عملکرد دلخواه باید در محدوده مختلف حرارتی در زمان رانندگی هم حفظ شود.
2- پدالگیری درست در همه مواقع.
3- طول عمر بالا
4- قابلیت کارایی در شرایط متفاوت، بدون داشتن صدا.
5- لنت باید به طرز مطلوبی توانایی توقف اتومبیل را دارا باشد.
6- محدودیتهای ابعادی برای مونتاژ.
7- استفاده نشدن از مواد آزبستی.
8- خروجی غبار کمترتا چرخ تمیز تر بماند
میزان خروجی گرد و خاک لنت و تفاوت سطوح داخلی دو چرخ گاه استفاده از یک ماده نرمتر برای لنت به منظور مانع شدن از ایجاد سر وصدا پیشنهاد میگردد که این موضوع باعث کم شدن عمر لنت ترمز میشود.
در این جا با بخشهای اصلی ساختمان لنت آشنا میشویم چون شاید در بعضی موارد تغییر ساختار مواد مصرفی در لنت، یکی از راه های از بین بردن صدا باشد. موادی که در ترکیب لنت ترمزمورد استفاده قرار میگیرند، عبارتند از: مواد اصطکاک زا مانند گرافیت، پودر فلز مثل سرب، روی، برنج و آلومینیم، مقیدکننده ها، پُرکننده ها و عوامل بهبوددهنده که در ادامه درباره ی آنها توضیح میدهیم
1- پودر فلز به منظور بالابردن مقاومت مواد در برابر حرارت و سایش به ترکیب افزوده میگردد.
2- مقیدکننده ها چسب هایی که مواد اصطکاکی را در کنار هم نگه میدارند. رزین Phenolic رایج ترین نوع آن میباشد.
3- Filler ها همانند تراشه های لاستیکی هستند که در مقادیر پایین برای کم شدن صدای لنت ترمز به ترکیب اضافه میگردند.
تنوع زیاد نوع لنت و ترکیبات آن، تاثیر زیادی بر صدای تولیدی لنت ترمز دارد. در ادامه به بعضی از پارامترهای مربوط به آن اشاره می شود:
لنتهای نیمه فلزی: معمولاً باعث ایجاد سر وصدا میشوند که این مسئله به دلیل سختی بیشتر آنها نسبت به لنت های غیرآزبستی میباشد. ترکیبات فلزی این نوع لنته ا، هنگام ترمزگیری و سایش فلز به فلز باعث ایجاد صدای جیغ میگردد.
میزان Fillerها و Binderها در ماده اصطکاکی لنت تفاوت قابل توجهی در میزان صدای جیغ تولیدی از لنت های جلو یا عقب بوجود می آورد. در این حالت اضافه کردن اجزایی نظیر گرافیت،کربن و ترکیبات بهبود دهنده لاستیکی میتواند باعث کمتر شدن صدای لنت گردد. اضافه کردن برنج میتواند باعث رفع ارتعاشات و همچنین تمیزکاری دیسک و یا کاسه چرخ شود.
شکل هندسی لنت هم بر میزان صدای تولیدی تاثیر دارد. لنتی با گوشه های پخ خورده میتواند روی دیسک ترمز، بدون ایجاد ارتعاش لغزش کند.همچنین لنتهای چاک دار باعث تغییر فرکانس لنتهای لرزان میگردند.
برخی لنتها پوشش خاصی دارند که به سطح دیسک انتقال پیدا میکند. این پوششها باعث بوجود آمدن یک نوع فیلم روی دیسک میشوند که ارتعاش و صدا را پایین می آورد.
صدای جیغ ترمز عقب اغلب به دلیل جمع شدن گرد لنت و ... بین لنتها و کاسه چرخ ایجاد میشود. برای حل کردن این مشکل، گرد و غبار ناشی از لنت ترمز را از روی کفشک ها و صفحه پشت بند لنت ترمز و قطعات مربوطه تمیز کنید.
اولین دلیل صدای ترمز لرزش است. در ترمزهای دیسکی ارتعاشات میتواند بین لنت و دیسک، لنت و کلیپر یا کلیپر و اتصالات نصب شده بر روی آن وجود داشته باشد. در ترمزهایی که از سیستم کاسه چرخ بهره میبرند، لرزشها میتواند بین کفشک و کاسه چرخ یا کفشک و صفحه پشتبند آن ایجاد گردد. همچنین لرزش در یک قسمت میتواند باعث تحریک و بوجود آمدن لرزش در قسمتی دیگر گردد؛ مخصوصا که اجزا بصورت مداوم در حال سبکتر شدن میباشند و در نتیجه لرزش راحت تر انجام میپذیرد.
برای حذف صداهای اولیه، استفاده از صلبیت قطعات سیستم ترمزی در اولویت میباشد که در طراحی سیستم های ترمزی، دمپینگ یا حذف کننده لرزش و ارتعاش اولیه توسط عوامل زیر قابل انجام است:
1- هنگام ترمزگوش کنیم و دقت کنیم که صدایی از لنت ترمز شنیده میشود یا نه و در صورت ضرورت چک کنیم لنتها در جای خود محکمند؛ به طوری که با دست نمیتوان آنهارا جابه جا کرد.
2- استفاده از عایق ها که Shim نیز نامیده میگردند. درحقیقت عایقها یک جدا کننده اند که مثل بالشتک عمل میکنند و برای مانع شدن از لرزش مورد استفاده قرار گرفته اند. اگر لنت ها در جای خود صحیح نصب شده باشند ولی هنوز صدا تولید کنند، یکی از ارزان ترین و بهترین راه ها برای حذف صدای مذکور این است که لنتها را از جای خود درآوریم و پشت آنها Shim نصب کنیم زیرا Shimها لرزش بین لنت و کلیپر را کم میکنند
3- گیرهها که با محکم کردن اتصالات و قطعات به همدیگر باعث میشوند صلبیت سیستم ترمزی افزایش یابد باید امتحان شوند و مطمئن شویم به درستی نصب شده اند و در جای خود محکم هستند.
4- همه گیرهها، پینها و فنرها که به واسطه حرارت بالای ترمز حالت فنری خود را از دست داده و شُل شده اند باید تعویض گردند.
5- تمیز کردن و روغنکاری متعلقات کلیپر به از بین بردن این لرزشها کمک میکند. ارتعاشات میتواند به دلیل خراب شدن یا لق بودن اجزای مربوطه باشد.
6- جایگزینی پین ها و بوش ها نیز میتواند به عنوان یک راه حل برای این مشکل در نظر گرفته شود.
7- اگر کلیپراستهلاک یافته و بسیار کهنه شده است و لق لق میزند، شاید عوض کردن آن تنها راه ممکن باشد.
8- از دیگر دلایل صدای جیغ در ترمزهای عقب، برخورد ضعیف بین کفشک و کاسه چرخ میباشد که این اشکال با جایگزین کردن لنتهای ترمز عقب یا پرداخت مجدد سطح درونی کاسه چرخ قابل حل شدن میباشد.
9- گرفتن لَقی قطعات سیستم ترمز عقب که باعث ایجاد لرزش بین صفحه پشتبند و لنت ترمز عقب و در آخر عامل بوجود امدن صداست، یکی دیگر از راههای از بین بردن صدای ترمز عقب محسوب میشود.
اتومبیل های دیفرانسیل جلو یا عقب به دلیل وجود تفاوت اساسی در سیستم های انتقال قدرتشان، بر کارایی سیستمهای ترمزی خود تاثیر میگذارند.
1- در طراحی، قطعات سیستم ترمزی در اتومبیلهای دیفرانسیل جلو کوچکتر و دارای جرم پایینتری هستند پس دمپینگ تاثیرگذارتری روی سطح نویز اولیه نخواهند داشت؛ در حالیکه اجزای سیستم ترمزی در اتومبیلهای دیفرانسیل عقب به علت داشتن قطعات سنگینتر مثل تعلیق، Spindle و فریم های بزرگ، نویز اولیه را جذب میکنند.
2- در اتومبیلهای دیفرانسیل جلو بخش بالایی از عمل ترمزگیری توسط ترمزهای جلو و بخش پایینتری از آن توسط ترمزهای عقب انجام میگردد؛ در حالی که این موضوع در اتومبیلهای دیفرانسیل عقب حالت ضعیفتری دارد. به این دلیل دمای کارایی در اتومبیلهای دیفرانسیل جلو بسیار بالاتر است که نتیجه آن، افزایش درصد شیشه ایشدن و همچنین افزایش صدای جیغ لنت در لنتهای ترمز جلوست.
صداهایی که در ترمزگیری سبک ایجاد میگردند ، مناسب با دوران چرخ میباشد و ممکن است تا توقف کامل ماشین ادامه پیدا کند؛ مخصوصا زمانی که فشار کمی به پدال وارد میگردد. برای تشخیص این مشکل باید موارد زیر امتحان شود:
Rotor Run Out
انحراف بیش از حد دیسک باعث اصطکاک نامنظم دیسک و لنت ترمز و حرکت لنت هنگام درگیری دیسک با لنت میگردد که در نهایت لرزش ایجاد شده باعث ایجاد صدا می شود. انحراف دیسک باعث سایش نامنظم میگردد.
Parallelism
ضخامت دیسک باید حداقل در 4 نقطه بررسی شود. تغییرات در ضخامت دیسک میتواند باعث حرکت لنت و ایجاد صداهای ناخواسته شود. در مواردی که ضخامت لنت کم میشود، لنت به سمت داخل حرکت کرده و زمانی که ضخامت لنت بیشتر شود، لنت به سمت خارج رانده میشود که این جابه جایی به سمت داخل یا بیرون باعث ایجاد نویز میگردد. لنگی دیسک باید بررسی و امتحان شود. ضخامت دیسک باید یکسان باشد.
Material Transfer
اگر یک اصطکاک ناهمگون و غیر یکسان در سطح دیسک اتفاق افتد، امکان دارد باعث ایجاد لغزش یا چسبندگی بهواسطه سایش کمتر یا بیشتر شود. این اصطکاک غیر یکسان در برخی مواقع باعث حرکت آسان و در مواردی باعث حرکت آرام لنت روی دیسک میگردد که خود، عامل ایجاد ضربان و نوسان است. بسیاری از خودروسازان با این موضوع مواجه بودهاند، که دلیل آن استفاده از ماشینهای تراش دانسته شده است.
Loose Parts
همه اجزا باید از لحاظ شُل بودن ازموده گردند.
Non Directional Finish
خطوط جهت داری که هنگام فرایند ماشینکاری روی دیسک به وجود میآیند باعث حرکت لنت میگردند. برای رفع این ایراد باید فرایند تولید به طوری باشد که روی دیسک، شیار ایجاد نکند.
ترمزها بازه های مختلفی از صدا را هنگام ترمزگیری یا رها کردن ترمز ایجاد میکنند. کارایی مواد مصرفی در لنتها که به منظور اتلاف انرژی مورد استفاده قرار میگیرند، با ایجاد صدا و دمای بالا همراه میباشد. در نهایت جیغ گاه وبیگاه احتمالاعادی است که دلیل آن سرما، گرما، رطوبت، برف، گِل، نمک و ... است. به عبارتی جیغ گاهوبیگاه همیشه به مفهوم وجود اشکال و یا کم شدن اثر ترمز نمیباشد. فراموش نکنید که بعضی صداها طبیعی اند و رفع آنها به هیچ ترمیم و یا تعمیری نیاز ندارد، مثل:
1- صدای جیغ: هنگامی که ترمزها سرد هستند و معمولاً در اول صبح شنیده میشود. این صدا معمولی است و به هیچ سرویس و تعمیری نیاز ندارد. به این پدیده Morning Sickness هم میگویند. گاهی اوقات صدای جیغ تولیدی نشانگر نیاز اتومبیل به لنت ترمز جدید میباشد.
2- صدای جیغ بلند ممتد: وقتی اتومبیل در حال حرکت است و ترمز گرفته میشود یا حتی وقتی که ترمزگیری انجام نمیشود، شنیده میگردد. این صدا هنگامی که نشانه روی لنت ترمز با دیسک برخورد میکند، ایجاد میشود و نشان میدهد که لنت تمام شده است و باید تعویض گردد.
همچنین هر سیستم ترمزی میتواند در دفعات زیاد ترمزگیری در ترافیک بالا یا جاده های پر فراز و نشیب، صدا ایجاد کند. در این شرایط، دمای دیسک و لنت بسیار زیاد میشود. در این دما جیغ ترمز به دلیل تغییرات متالورژیکی میباشد که در سطح دیسک و یا لنت اتفاق میافتد که دلیل آن نیز تولید یک سطح سخت با عمق پایین روی سطح لنت و یا دیسک میباشد.
3- صدای ناله در طول ترمز و توقف کردن: این صدا معمولاً بهدلیل لعابی یا شیشهای شدن سطح دیسک بهواسطه ترمزهای سنگین و زیاد ایجاد میشود و برای رفع آن باید لنتها عوض بشوند و سطح دیسک دوباره پرداخت شود.
4- صدای نویز: فقط یک بار هنگام ترمز گرفتن از سیستم تعلیق جلو شنیده میشود. این صدا بعلت جابه جا شدن و حرکت لنتها در جهت دوران دیسک میباشد و اگر پدال ترمز محکم فشرده شود، احتمال تولید صدا کمتر خواهد شد. برای از بین بردن این اشکال باید از نصب صحیح لنت ها، گیره ها و Shimها مطمئن شویم.
5- نویز چندگانه: یک بار بعد از روشن کردن موتور شنیده میشود. این صدا مختص سیستم خودآزمای ترمز ABS است و به هیچگونه سرویس و تعمیری نیاز ندارد. سیستم ترمز ABS دارای یک بخش خودآزماست که در بعضی مدلها پس از روشن شدن اتومبیل و با اولین ترمزگیری و در بعضی دیگر بعد از آنکه سرعت اتومبیل برای اولین بار به حد معینی رسید، عمل میکند.
Low Frequency Noise
این صدا در فرکانسهای بین 100 تا 1000 هرتز قرار میگیرد. این قسمت از صدا توسط تحریک نیروی اصطکاک در سطح دیسک و لنت تولید میگردد. در این حالت انرژی داده شده به سیستم به صورت یک پاسخ لرزشی در اتصالات و قطعات مرتبط با سیستم ترمزی نمایان میشود.
الف. بهینه کردن سختی، جرم و دمپینگ قطعات سیستم که با تغییر ماده، سختی اجزای تعلیق و افزودن TMDها قابل اجرا میباشد. این راهحل نتیجه چندان مطلوبی دربر ندارد چون تنها باعث جابه جایی فرکانس صدا آن هم به اندازه 100 هرتز میگردد.
ب. راه دوم، کم شدن Forcing Function است که با بهره از مواد اصطکاکی نوین ممکن خواهد بود و نتیجه آن، کمتر شدن صدای ایجاد شده است. به این منظور چند ماده اصطکاکی که احتمال میرفت در تولید صدا تاثیر داشته باشند، مورد آزمایش قرار گرفتند تا سرنخهای پتانسیل ایجاد صدا شناسایی گردند. پیشتر، مشخص ترین خاصیتی که آن را با ایجاد صدا همزاد میدانستند، قابلیت منتقل شدن گشتاور مواد اصطکاکی بود.
نکته مهمی که در طول بررسی های متنوع نمایان شد، این بود که یک ماده اصطکاکی که برای یک سیستم ترمزی بیصدا یا کمصدا بهکار میرود، لزوماً برای سیستم ترمزی بی صدا یا کم صدای دیگر کارایی ندارد.
Low Frequency Squeal
پهنای باندی بالاتر از 1000 هرتز و کمتر از 5000 هرتز دارد.
راهکاری که برای از بین بردن صدا با فرکانس ذکر شده توصیه شده، جداسازی مودهای کلیپر و دیسک ترمز میباشد. توسط قیود موجود در سیستم ترمز، تغییر در دیسک ترمز راهکار راحتتری بنظر میرسد؛ اگر چه هیچ علتی مبنی بر اینکه کلیپر قسمتی از راهکار نیست، موجود نیست.
با تغییر مشخصه های دینامیک سازهای دیسک ترمز مانند جرم، دمپینگ و سختی دیسک میتوان به راهکار بالا رسید اما راحتتر از آن، جایگزینی ماده مصرفی میباشد که استفاده از Damped Iron ب هجای چدن خاکستری راهکار خوبی به نظر میرسید که هدف از آن، کمتر شدن دامنه نوسان دیسک میباشد. در واقع ابتدا فرض میشد که با افزایش دمپینگ ناشی از جایگزینی ماده Damped Iron دامنه نوسان دیسک کمتر میشود و Low Frequency Squeal از بین می رود اما با بررسی های بیشتر مشخص گشت که دمپینگ هیچ تاثیری در از بین بردن صدای ذکر شده ندارد بلکه به طور تاثیرگذاری باعث جابه جایی فرکانس تشدید میگردد. به طور مثال در یک مدل خاص باعث جابه جایی فرکانس تشدید از 2600 به 400 هرتز شده است.
در فرکانسهای بالاتر از 5000 هرتز تولید میشود. در طول سالها راهکارهای مختلفی برای کاهش آن ارائه شده است ولی هیچکدام از آنها راهکار مطلق نمیباشد.
الف. کم شدن سختی لنت یا بالا رفتن سختی دیسک به شرط عدم تغییر ضریب اصطکاک باعث کم شدن صدای ذکر شده می شود. در تصور عمومی بالا رفتن سختی دیسک باعث بالا رفتن امپدانس مکانیکی دیسک میگردد و آن را در مقابل پاسخدهی به نیروهای ورودی، مقاومتر میکند. اما نکته اساسی، جابهجایی وضعیت [mode] پاسخ میباشد.
ب. بر اساس آزمایشهای انجام شده با دستگاه دینامومتر معلوم شد که دیسکها با ابعاد موجود حداکثر صدا را ایجاد میکنند ولی بالا رفتن یا پایین آمدن سطح اصطکاک دیسک سبب کم شدن صدا به مقدار چشمگیری میگردد که در شکل زیر نشان داده شده است. میزان تغییرات شدت صدا با توجه به اندازه سطح اصطکاک
ج. از دیگر عوامل تاثیر گذار بر ایجاد صدا, هندسه لنت میباشد که عامل مهمی در تقسیم فشار بر دیسک محسوب میشود.
د. راه حل دیگر کمتر شدن صدا استفاده از عایق های صدا میباشد. عایقهای صدا از دو یا چند لایه فلزی ایجاد شدهاند که میان این لایه ها مواد ویسکوالاستیک به کار رفته. ماده ویسکوالاستیک ماده ای چسبناک و لاستیکی مانند میباشد که میان دو لایه فلزی قرار گرفته است.
دو تئوری برای دلیل از بین بردن صدا توسط این عایقها وجود دارد: یکی تاثیر ماده ویسکوالاستیک بر مقاومت ظاهری میان کلیپر و صفحه فلزی پشت لنت میباشد و دلیل دیگر، بالا رفتن دمپینگی میباشد که ماده ویسکوالاستیک بر عناصری که روی آنها نصب شده ، وارد میکند. ولی نکته مهم، وابستگی کارایی عایق به حرارت و فشار میباشد؛ به طوری که دینامیک اینگونه مواد به طور چشمگیری تحت تاثیر عوامل بالا قرار دارد. در راهکار دیگری که در برخی از کارخانه های لنت ساز داخلی نیز مورد بهره برداری قرار میگیرد، پشت صفحه فلزی لنت یک ماده پلیمری با مقاومت دمایی بسیار بالا پاشیده میشود که وظیفه آن، گرفتن لرزش ها و از بین بردن صداهای ناشی از آن میباشد.
هنگام تعویض لنت ترمز، دیسک ترمز را با آب و صابون پاک کنید تا حالت مغناطیسی سطح دیسک از بین برود چرا که این عمل باعث جداسازی کل ذرات از سطح دیسک میگردند؛ در غیر این صورت ذرات مذکور بین دیسک و لنتها باقی می مانند و شاهد پدیده ارتعاش و ایجاد صدا خواهیم بود.
نکته مهم این است که بعد از عوض کردن لنت ها نیاز به گذر زمان میباشد تا سطح دیسک دوباره به میزان مناسب صاف شده و برخورد کامل بین دیسک و لنت ایجاد میگردد چون در بسیاری موارد، هنگام استفاده از لنت ترمز جدید صدای جیغ آن را هنگام ترمزگیری میشنویم.
1. گردش هوا به طور کامل حول مجموعه دیسک و کلیپر باعث خنک شدن لنت و در نتیجه طول عمر زیاد آن میگردد. در سال 1991 کارخانه شورلت امریکا شکایات زیادی دریافت کرد که همگی حاکی از کم بودن عمر لنت ترمز بود. راهکار پیشنهادی کارشناسان شرکت GM آن بود که بادشکن های اتومبیل را از دو سمت قسمت جلویی آن برداشتند. این کار باعث وزش بهتر باد و خنک شدن لنتها و در نتیجه افزایش عمر لنت های آن شد.
2. اکثر اوقات ناکارایی ترمز به دلیل عوض نشدن روغن ترمز میباشد. مثلا روغنی با دمای جوش 400 درجه سانتیگراد ، پس از یک سال استفاده، دمای جوش آن به 300 درجه سانتیگراد میرسد که نتیجه آن، تبخیر در مانورها و ترمزگیری های شدید و عملکرد نامنظم سیستم ترمز میباشد. همچنین تبخیر روغن ترمز به ایجاد حالت قفلی خفیف توسط نیروی پسماند ناشی از فشار بخار روغن میانجامد که مانند این است که راننده پدال را فشار دهد و نگه دارد. این موضوع باعث خرابی زودهنگام لنت میشود.
3. اکثر اوقات کلیپر از ظاهرا هیچ ایرادی ندارد و کاملاً خنک است اما درون آن پر از لجن و رسوبات میباشد که این قضیه باعث تولید نیروی پسماند ناشی از رسوبات پشت پیستون کلیپر و از بین رفتن سریع لنت میگردد. برای رفع این مشکل باید کلیپر باز و تمیز و به طور کامل سرویس کرد.
4. به هبچ وجه لنتهای آزبستی یا غیرآزبستی را جایگزین لنتهای نیمه فلزی نکنید؛ مگر اینکه تامین کننده قطعات اجازه این کار را بدهد. لنتهای آزبستی یا غیرآزبستی بی سر و صداتر از لنتهای نیمه فلزی میباشند اما مثل لنتهای نیمه فلزی در برابر گرما مقاوم نیستند. در نتیجه در صورت جایگزینی غیرمجاز لنتهای آزبستی یا غیرآزبستی به جای لنتهای نیمه فلزی، به دلیل دمای بالا کاهش عمر لنت و از بین رفتن سریع آن را متحمل خواهیم شد.
وظیفه اصلی و عمده روغن موتور روان سازی قسمتهای متحرک موتور ،کم کردن اصطکاک و استهلاک ،کمک به پایین امدن حرارت و به خود گرفتن آلودگیها ،ذرات معلق و رسوبات لجنی حاصل از سوختن بنزین می باشد.اما این فقط قسمتی از قضیه است چرا که باید نکات مهمی را در استفاده آن در نظر گرفت ،در این مقاله تلاش داریم نکات قابل توجهی در مورد عملکرد روغن موتور و استفاده به موقع آن با رعایت چند نکته بپردازیم.
در حالی که تعویض روغن موتور کاری راحت بوده و امری لازم برای موتور اتومبیل محسوب میگردد، ولی بعضی از افراد روغن موتور ماشین خود را دیر تعویض میکنند. همانطور که میتوان به سادگی حس زد، تعویض به موقع و منظم روغن موتور تاثیر مثبتی بر روی عملکرد ماشین گذاشته وطول عمر موتور را افزایش میدهد.اگرچه اکثر تولیدکنندگان اتومبیل و روغن موتور به رانندگان توصیه میکنند که پس از پیمودن مسافت معینی نسبت به تعویض روغن خودروی خود اقدام کنند اما در برخی موارد چنین موضوعی درست نیست و باید به بعضی عوامل دیگر نیز توجه داشت.احتمالا بارها شنیده اید که فلان روغن موتور را در ۵۰۰۰ کیلومتر یا ۱۰۰۰۰ کیلومتر باید عوض کرد. معیار این زمان کرایی روغن موتور چیست؟ و به چه دلیل این زمان برای روغنهای مختلف متفاوت است. این مقاله به شما که احتمالا صاحب یک خودرو هستید کمک خواهد کرد ضمن کسب اطلاعات ضروری در رابطه با موارد موثر در تعویض روغن; زمانی که روغن موتور دستگاه باید عوض شود و... آگاه شوید.
همانطور که با گردش خون در بدن و انجام عملیات خونرسانی در بدن، خون آلوده میشود، روغن موتور هم با گردش در موتور، با مواد متنوعی که در عملیات سوختن ایجاد میشود ، کثیف شده و در نتیجه مواد افزودنی روغن موتور به نوعی استفاده، اکسید و تجزیه میگردند. در این میان با انجام عمل پاککنندگی، معلقسازی و جذب سایر مواد، رنگ طبیعی روغن موتور عوض شده و به نوعی تیره میشود و باید متناسب با کارکرد اعلام شده روغن موتور توسط شرکت سازنده آنرا عوض کرد. در شهرهایی که ترافیک زیادی دارند پیشنهاد شده است در کیلومتر پایینتری از کارکرد توصیه شده توسط شرکت، روغن موتور را تعویض نمود.
روغن موتور تمیز شفاف میباشد ولی بعد از مدتی رنگ آن مایل به تیره میشود. علاوهبر تغییر رنگ، روغن موتور به علت جمعآوری برخی ذرات از موتور خودرو آلوده هم میشود. رنگ روغن و شفافیت آن باید به گونهای باشد که بتوان یک چوب نازک را به اسانی در آن دید. اگر رنگ روغن موتور تیره شده باشد، زمان تعویض آن فرا رسیده است.
روغن تمیز یک لایه نازک در بین قطعات موتور بوجود می آورد تا قطعات فلزی موتور برخورد مستقیم با هم نداشته باشند. در صورتی که روغن موتور عملکرد قبل را نداشته باشد ، نمیتواند این لایه را ایجاد کند و اجزا با هم تماس برقرار میکنند. در این موقع صدای تولیدی موتور نسبت به حالت عادی بالاتر میرود. علاوهبر صدای بالاتر، موتور کارایی خوبی از خود نشان نمیدهد و ضربه میزند. در صورت بروز این ایراد باید نسبت به تعویض روغن اتومبیل اقدام کرد.
روشن شدن چراغ تعویض روغن موتور علامت کم بودن روغن درون موتور اتومبیل است. اگر چنین وضعیتی برایتان پیش آمد، اول سطح روغن موتور را چک کنید و اگر کم شده بود، فورا به تعمیرگاه جهت تعویض روغن موتور مراجعه نمایید. در چنین مواردی احتمال صدمه دیدن اجزای موتور بسیار زیاد است، بنابراین خطر نکنید و به تعمیرگاه بروید.
در هوای سرد میتوان به اسانی بخار خارج شده ازلوله اگزوز اتومبیل را مشاهده نمود که امری کاملا طبیعی محسوب میگردد. با این وجود اگر از اگزوز اتومبیل دود خارج شود، امکان نشت کردن روغن و یا وجود اشکال در اجزا موتور وجود دارد. برای رفع این مشکل به مکانیک خود مراجعه نموده و از او بخواهید تا موتور اتومبیل را مورد بازرسی قرار دهد.
اگر بوی روغن درون کابین زیاد باشد، این موضوع به معنای وجود نشتی در سیستم روغن اتومبیل است. اگر بوی استشمام شده ترکیبی از روغن و دودهای خروجی از اگزوز باشد، حرارت موتور بیش از حد زیاد شده و روغن در ناحیه اگزوز در حال احتراق است. بالارفتن بیش از حد دمای موتور میتواند خطرات زیادی را برای اتومبیل به همراه داشته باشد و حتی میتواند باعث آتش گرفتن ماشین شود.
در حالت عادی میتوانید به کیلومترشمار اتومبیل خود توجه کنید تا متوجه زمان تعویض روغن اتومبیل شوید، ولی اگر یکی از موارد بالا را مشاهده نمودید حتما آنها را جدی بگیرید و پیگیر آنها باشید.
با تعویض به موقع و مرتب روغن میتوانید سلامت موتور را تا حد زیادی ضمانت کنید و طول عمر مفید آن را بالا ببرید. تعویض روغن هزینه زیادی برای صاحب خودرو به دنبال ندارد، مخصوصا وقتی این مقدار هزینه را با زمانیکه موتور صدمه دیده ماشین نیاز به تعمیر دارد مقایسه نمایید.
انتخاب روغن مناسب، تضمینکننده عمر طولانی و عملکرد بالای موتور:
برای انتخاب یک روغن موتور مناسب، عوامل و ملاک های متنوعی باید مدنظر قرار بگیریم. یک روغن موتور مرغوب دارای گرانروی مناسب و ضریب اصطکاک بسیار پایین بوده و توانایی روانکاری بخشهای مختلف و اجزا متحرک موتور را داراست. در ضمن روغن موتور علاوه بر سازگاری با ترکیبات پلیمری موجود باید دارای تاثیر حفاظت خوبی در مقابل زنگ زدگی، خوردگی، اکسیداسیون و سایش باشد.
پایه گرانروی روغن:
ویسکوزیته یا گرانروی، مقاوت سیال در مقابل جاری شدن میباشد. به عبارتی مقدار مقاومت مولکولهای یک سیال در برابر فشار جاری شدن، به ویسکوزیته معروف است.
از لحاظ گرانروی، روغن به دو بخش تقسیم میشود:
روغنهای تکدرجهای
روغنهای چنددرجهای یا چهار فصل
امروزه استفاده از روغنهای تکدرجهای مانند 30 یا 40، در موتورها پیشنهاد نمیشود و روغنهای چنددرجهای (چهار فصل)، استفاده بالاتری دارند. این روغنها مطابق طبقه بندی انجمن مهندسی خودرو، به صورت زیر تعریف شده اند:
20W50 , 10 W 40 : عدد قبل از W نشاندهنده گرانروی روغن موتور در دمای کم میباشد و هرچه این عدد پایینتر باشد، قابلیت استفاده در دمای کمتر را دارد. عدد بعد از W، نشاندهنده گرانروی در دمای زیاد بوده و هرچه این عدد بزرگتر باشد، روغن در دمای بالاتر چسبندهتر و سفتتر خواهد شد.
با اهمیتترین خاصیت روغن، حضور آن ازلحظه استارت تا خاموش شدن موتور به صورت مداوم است؛ به طوری که با تمامی قطعات متحرک و ثابت در برخورد باشد، لذا ویسکوزیته روغن بایستی بهگونهای انتخاب گردد که بهترین حالت روانکاری را در کمترین زمان ممکن کند. ضمن اینکه اتومبیل در حالت سرد به راحتی استارت میخورد و بدین صورت عمر باتری و استارت بیشتر شود.
مشخصات کیفیتی روغن:
انستیتو نفتی آمریکا API برای طبقهبندی روغنها برچسب کیفیت و فناوری ساخت آنها، کدبندی ویژه ای اختراع کرده است:
حرف اول: معرف نوع موتور محل مصرف .که حرف C برای خودروهای دیزلی و حرف S برای برای خودروهای بنزینی میباشد.
حرف دوم: نشاندهنده سطح کیفیت روغن میباشد. به این معنا که حرف A کمترین سطح عملکرد را نشان میدهد و با بالا رفتن حروف؛ سطح عملکرد نیز زیاد می شود. مانند SG , SJ , SL , SM ,… سطوح کارایی بیشتر، نشان از میزان افزودنیهای بالاتر در روغن است و در تست آزمایشگاهی و عملکردی، شرایط حادتری را متحمل میشوند. افزودنیهای متنوع، مقاومت روغن را برای شرایط سخت دمایی و فشار بالای موتور بهینه میکنند.
روغنهای پیشنهاد شده توسط شرکتهای سازنده اتومبیل دارای ویژگیهای ضروری بوده و نباید افزودنیهای اضافه موجود در بازار را به آن اضافه کرد، چرا که باعث ایجاد مشکل در عملکرد و خواصی که از اول در روغن وجود دارد میگردند.
کاهش مصرف سوخت با تعویض بموقع روغن
کارشناسان فنی اتومبیل بر این اعتقادند که اگر از موتور خودرو در برابر دما و فشار زیادی که در زمان سوختن و احتراق حاصل می گردد نگه داری نکنید، اجزا فلزی بسیاری که با هم برخورد دارند، سایش پیدا میکننده و خیلی زود از کار می افتند.
زمانی که موتور اتومبیل روشن است، حرارت در محفظه احتراق به حدود 2500 درجه سانتی گراد می رسد، فشار زیاد و ضربه حاصل از سوختن را هم اگر به آن بیفزایید، خواهید دید که بی شک موتور اتومبیل نیازمند مراقبت در برابر این دمای زیاد و اصطکاک است.
تعویض روغن، مناسبترین راه برای کارایی مناسب موتور اتومبیل با بازده زیاد است که خوشبختانه این نوع محافظت، کم هزینه و راحت است. به آسانی می توان با تعویض روغن در زمان مناسب امکان روان کار کردن اجزا را فراهم کنیم.تعویض روغن، لازم ترین کاری است که می توانید برای ادامه کار موتور اتومبیل انجام دهید.
البته باید توجه داشت که هر نوع موتوری بسته به نوع سوخت و سال ساختش، به روغن موتور مشخصی نیاز دارد.به گفته کارشناسان نباید ازیاد برد که روغن، موتور را خنک می کند چون کارتر زیر موتور قرار گرفته. هوایی که هنگام حرکت ماشین از زیر آن میگذرد، کارتر را خنک می کند و روغنی که هنگام عبور از نقاط مختلف موتور، بخشی از دمای زیاد آن را جذب کرده است در کارتر گرمای خود را به هوا می دهد و خنک می گردد. البته این میزان خنک کنندگی برای خنک کردن موتور اتومبیل بدون استفاده از سیستم خنک کن آبی کافی نمیباشد، اما در خنک شدن موتور تاثیر زیادی دارد.
همچنین ازمایشات و بررسی ها نشان داده که روغن موتور، خوردگی را کاهش می دهد. روغن با پوشش دادن ذرات آب و اسید موجود در موتور، خوردگی را نیز کممیکند. این ذرات بعلاوه ذرات جامدی که در روغن معلق هستند، روغن را سیاه و از غلظت آن می کاهند. روغن موتور را باید به صورت مرتب تعویض کنید تا پیش از خراب شدن کامل روغن موتور بتوانید از شر این مواد زیان آور راحت شوید.بنابراین اگر روغن موتور را بموقع و در فواصل زمانی منظم عوض کنید، می توانید مصرف بنزین را کم کنید که در نتیجه علاوه بر کاهش مصرف انرژی، حافظ محیط زیست و کمتر شدن آلودگی هوا نیز خواهد بود.
روغن موتور از زمان شروع کار موتور در معرض اکسیده شدن و تجزیه حرارتی و اب و سوخت خام قرار میگیرد.لذا روغن پایه آن شروع به کثیف شدن و از دست دادن کیفیت خود می نماید.و از طرفی مواد افزودنی ان نیز رفته رفته مصرف می شوند
ایا سیاه شدن روغن نشاندهنده زمان مناسب برای تعویض روغن است؟
بسیاری تصور میکنند که سیاه شدن روغن دلیل خرابی ان است.در حالیکه عکس ان درست است.یعنی اگر در یک دستگاه سالم روغن پس از مدتی استفاده سیاه نشود باید ان را تعویض کنید. در یک موتور سالم زود سیاه شدن روغن بعلت خاصیت پاکنندگی روغن موتور است;یعنی ماده افزودنی پاک کننده در روغن موتور ;دوده حاصل از سوختن را در خود بصورت معلق حفظ میکند و طبیعتا سیاه می شود.اگر روغن موتور شما دیر سیاه شود باید نگران شد.بدین معنی که روغن قدرت جذب و معلق نگه داشتن دوده ها و مواد اضافه را دارا نمیباشد. واین دوده ها و الودگی ها روی قطعات موتور و لابلای آنها ته نشین شده و باعث عدم انتقال گرما –سائیدگی –رینگ چسباندن و روغن سوزی بیش از اندازه و کاهش تراکم گاز و کشش موتور خواهد شد.
1- روغن های موتور با سطح عملکرد کم تر به هیچ عنوان نباید برای موتورهای با تکنولوژی بالاتر استفاده شود.
2 – در مورد استفاده از روغن موتورهای با سطح کیفی بیشتر برای موتورهای قدیمی تر هم باید احتیاط کرد و در صورت ضرورت تفاوت سطوح از یک درجه بالاتر نباشد.
3 – مخلوط کردت دو نوع روغن موتور متفاوت و یا با دو سطح کیفی متفاوت دارای اثرات نامشخصی بوده و به هیچ وجه پیشنهاد نمی شود. دلیل این موضوع تاثیر متقابل مواد افزودنی بعضا مختلف موجود در روغن موتورها بر روی هم و ایراد اسیبهای شدید به موتور خودرو می باشد.
4 – با توجه به عوامل مختلف از قبیل کیفیت سوخت، شرایط آب و هوایی، ترافیک، نوع رانندگی و بسیاری موارد دیگر کیلومتر کارکرد ذکر شده برای روغن موتور عموما قابل دسترسی نبوده و تعویض روغن قبل از رسیدن به بیشترین زمان کارکرد، پیشنهاد می گردد.
5 – هنگام تعویض روغن، بهتر است فیلتر روغن هم تعویض شود.
6 – تعویض روغن با استفاده از دستگاه های مکش که از بالای موتور، روغن را تخلیه می کنند چندان مفید نیست. به دلیل تجمع رسوبات و آلودگی ها در کف کارتر روغن، تخلیه از انتهای کارتر موجب خارج شدن بیشتر لجن و سایر آلودگیها ها خواهد شد.
7 – متوسط زمان تعویض روغن در کشورهای پیشرفته صنعتی 13000کیلومتر و برای کشور ما، ایران این رقم حدود 3000کیلومتر می باشد.
8 – استفاده از ظروف پلاستیکی نسبت به فلزی، مقرون به صرفه تر بوده و آلودگی کمتری داشته و میزان هدر رفتن روغن پایین تر خواهد بود.
9 – روغن موتور در هر صورت موجب آسیب به پوست گردیده و از تماس طولانی مدت با آن بایستی جدا اجتناب گردد.
10 – در انتخاب روغن موتور، همواره باید به خاطر داشت که:«مناسب ترین، نه الزاما گرانترین»
نکات بسیار مهم در تعویض روغن موتور:
سیاه نشدن روغن در حین کارکرد نشانه مرغوبیت آن نیست بلکه به این معناست که روغن قابلیت جذب ذرات اسیدی و ناخالصی را ندارد.
از ترکیب چند روغن با یکدیگر و مصرف همزمان آنها در موتور اجتناب کنید.
روغن موتورها با سطح کیفیت (API) کمتر به هیچ وجه نباید برای موتورهای با تکنولوژی بالاتر استفاده شود.
برای استفاده از روغنهای با سطح کیفیت (API) بالاتر نیز برای خودروهای قدیمی باید احتیاط کرد و به دفترچه راهنمای اتومبیل مراجعه کرد.
توصیه اغلب سازندگان ماشین درباره ی زمان و کیلومتر تعویض روغن موتور در اتومبیلهای بنزینی باتکنولوژی روز دنیا هر 12000کیلومتر یا هر 1 سال یکبار میباشد. البته شرایط ذکر شده در مورد کارکرد اتومبیل در حالت معمولی است!
توجه کنید که زمان تعویض روغن موتور به مسافت پیموده شده اتومبیل و مدت زمان ماندن روغن در داخل کارتر موتور بستگی دارد چرا که تغییرات خواص روغن موتور هم بستگی به مقدار کارکرد موتور خودرو دارد و هم بستگی به مدتی که روغن در موتور بوده است. موارد استثنایی مثلا استارت زدن زیاد در هوای سرد یا حرکت زیاد در مسیرهای با ترافیک زیاد، مدت زمان تعویض روغن موتور و فیلتر روغن را جلو میاندازد.
پیشنهاد شرکتهای نفتی در مورد زمان تعویض روغن جهت نگهداری و حفاظت بیشتر موتور اتومبیل ۳ تا ۶ ماه، بدون هیچ کارکردی و حداکثر 4800 کیلومتر درهر شرایط کارکرد میباشد.
از روغنهای موتور استاندارد خودروی خود استفاده کنید.
بهتر است هر وقت که روغن موتور را عوض میکنید فیلتر روغن را هم هخمراه با آن تعویض کنید.
عوامل موثر در مدت کارکرد تعویض روغن موتور :
1٫شرایط کار دستگاه و موتور ان
2٫کیفیت مکانیکی موتور به خصوص سیستم سوخت رسانی و انژکتورها و نیز وضیعت برق آن
3٫کیفیت روغن موتور و سوخت مصرفی
4٫کیفیت فیلتر هوا و فیلتر روغن
5٫نوع و مدل و سال ساخت موتور و اتومبیل
6٫مدت زمانی که روغن در کارتر می ماند
منظور از شرایط کار موتور و خودرو چه میباشد؟
1٫سرعت خیلی زیادخودرو یا به عبارتی تخته گاز رانندگی کردن
2٫رانندگی با بارزیاد ودر سر بالائیها و یدک کشیدن ها
3٫زیاد در جا کارکردن موتور بطور مثال ترافیک سنگین
4٫رانندگی در سرما ;قبل از اینکه موتور کمی گرم شده باشد
5٫به طور مداوم مسافتهای کوتاه را پیمودن و خودرو را خاموش و روشن کردن به ویژ در سرما
6٫رانندگی در هوائی که خیلی مرطوب و یا خیلی گرد وغبار داشته باشد
لذا در این شرایط توصیه می گردد که روغن موتور زودتر تعویض شود . با توجه به تجربیات موجود رعایت این نکته برای طول عمرموتور پیشنهاد می شود.
توجه: اگر اتومبیل مدت قابل توجهی در یک طوفان خاک یا شن (مثل حرکت در نقاط کویری) کار کند شرایطش با حالت معمولی متفاوت است و روغن را باید در اولین فرصت عوض کرد چون مقدار قابل توجهی خاک وماسه وارد روغن شده و انرا به گرد سمباده معلق در روغن تبدیل نموده است که اگر تعویض نشود به سرعت سائیدگی و فرسودگی ایجاد خواهدشد.
نکته جالب و مهم دیگر اینکه در سالهای اخیر با وجود معرفی استانداردهای بسیار بالا برای کیفیت روغن موتورها پیشنهاد زمان تعویض توسط سازندگان خودروها برای این روغنها بالاتر نرفته است وحتی کمتر هم شده است. مثلا بیشتر خودروسازان یک روغن API SJرا برای حدود ۱۰۰۰۰کیلومتر کارکرد پیشنهاد میکنند در حالی که با توجه به کیفیت بالای این روغنها انتظار ۲۰۰۰۰کیلومتر وبیشتری می رود. به این علت است که در موتور خودروهای امروزی میزان روغن سوزی به دلیل مسائل زیست محیطی;بسیار کم شده و لذا سر ریز روغن جدید روی روغنی که داخل موتور است کاهش یافته و روغن داخل موتور بدون انکه توسط سرریز روغن جدید تقویت شود باید بار شدید کار در موتور را تحمل کندکه مسلما میزان این تحمل کمتر خواهد شد.
اکثر مردم تصور میکنند سیستم تهویه خودرو، فقط از بخاری و کولر تشکیل شده. شاید شما هم با خواندن این جمله از خود بپرسید، مگر غیر از این است؟ در پاسخ باید گفت، بله؛ چون یک حالت دیگر هم در سیستم تهویه اتومبیل وجود دارد و آن، حالت «پنکه» است و آن، هنگامی است که هوا از بیرون وارد کابین خودرو میگردد ، بدون این که بخاری یا کولر درگیر باشد. اصولا این حالت مختص زمانی است که هوای داخل اتاق، نه سرد و نه خیلی گرم است و فقط نیاز به تهویه دارد تا هوا حالت خفگی نداشته باشد. حسن انجام این کار و اصلا امتیاز استفاده از سیستم تهویه و کولر این است که از بازشدن پنجرهها جلوگیری میکند. این کار نه تنها مانع ورود سروصدا و آلودگی میشود، بلکه با بهتر شدن وضعیت آیرودینامیکی بدنه، باعث کمتر شدن مصرف بنزین در سرعت زیاد و بهبود امنیت و مقاومت در جاده میگردد.
فراموش نکنیم که باز کردن پنجرههای اتومبیل به منظور تهویه داخل اتاق خودرو به خصوص در هوای کثیف شهری و یا در سرعتهای زیاد امری بسیار اشتباه میباشد، چون قابلیت پایین آمدن شیشهها در واقع برای فراهم ساختن امکان گفتوگو با افراد بیرون از خودرو، جا بجا کردن اشیا و احیانا لذت بردن از هوای آزاد در طبیعت پیشبینی شده.
سیستم تهویه را به ویژه هنگامی که داخل خودرو بسیار گرم شده ، بلافاصله بعد از وارد شدن به داخل اتومبیل روشن نکنید. پس از ورود به اتومبیلتان، پنجره ها را پایین کشیده و صبر کنید تا هوای داخل اتومبیل کمی عوض شود؛ بعد از چند دقیقه می توانید سیستم تهویه مطبوع اتومبیل را روشن کنید. میدانید علت این کار چیست؟
بر اساس تحقیقات انجام شده، داشبورد، صندلی و سیستم تهویه از خود گاز بنزن متصاعد می کنند که یک گاز سمی و سرطانزاست. شاید بارها بویی شبیه به بوی پلاستیک گرمشده را در خودروتان حس کردهاید؛ این همان بوی گاز سرطانزای بنزن مسباشد. علاوه بر سرطانزا بودن، گاز بنزن به استخوانها صدمه می رساند و باعث مسمومیت استخوانها میشود و نیز باعث میشود فرد مبتلا به کمخونی و کم شدن گلبولهای قرمز خون شود. همچنین استنشاق دراز مدت این گاز سمی باعث مبتلا شدن به لوسمی شده که نوعی از سرطان خون مربوط به گلبولهای سفید میباشد و در مواردی همزمان با افزایش ریسک ابتلا به سرطان، باعث سقط جنین در خانمهای باردار میگردد.
میزان قابل قبول بنزن در هوای آزاد حدود 50 میلی گرم در واحد حجم میباشد، در حالی که میزان بنزن موجود در داخل یک خودروی پارک شده با پنجره های بسته بین 200 تا 400 میلیگرم است. حال اگر این خودرو در فضای باز پارک باشد و زیر نور خورشید در دمای بالای 40 درجه سانتیگراد پارک شده باشد، سطح بنزن موجود در فضای داخل آن بین دوهزار تا چهار هزار میلیگرم افزایش می یابد که 40 برابر بیشتر از میزان قابل قبول آن در واحد حجم است.
سعی کنید کولر را هنگامی روشن کنید که دور موتور، پایین است و از روشن کردن آن در سرعتها و دورهای بالای موتور امتناع کنید تا از آسیب به کلاچ کمپرسور جلوگیری گردد. در ابتدای کار، سرعت پنکه کولر را بالا ببرید تا هوای گرم انباشته شده در مجاری تهویه و در داخل کابین زودتر تخلیه شود و در ضمن، کل سیستم هم خنک و آماده به کار گردند.
سرعتهای مختلف پنکه
پنکه یا همان فن کولر عمدتا دارای چند سرعت قابل تنظیم میباشد. در کولر اتومبیلهای قدیمی مثل ماشینهای امریکایی دهه 70 که سیستم، فاقد ترموستات و حسگر دما بود، کمپرسور کولر با روشن کردن دکمه مخصوص از روی داشبورد، با موتور درگیر میشد و فرقی نمیکرد که شما سرعت پنکه را تا چه عددی تنظیم کنید، زیرا در هر حال کمپرسور به طور مداوم و یکنواخت کار خود را انجام میداد. در اتومبیلهای امروزی، کولر خودرو مجهز به ترموستات میباشد؛ هرچه سرعت پنکه افزایش یابد ، گازی که در اواپراتور گردش و کابین را خنک میکند، سرمای خود را سریعتر از دست میدهد و فرمان درگیری مجدد کمپرسور یا «اتومات کردن» با فاصله ی پایینتری صادر میگردد؛ در نتیجه کمپرسور زمان زیادتری را درگیر خواهد بود و مصرف سوخت افزایش می یابد.
کولر مراقبت می خواهد
اگر به کولر خودرو و فیلتر آن توجه کافی ندارید و با گرم شدن هوا فقط دکمه آن را فشار می دهید تا از آن بهره ببرید و هوای داخل کابین خودرویتان خنک شود، توصیه می کنیم از کولر خودرو استفاده نکنید، چون تنها باعث سرماخوردگی، و حساسیت می گردد. کولر ماشین مکانی مرطوب و جایی مناسب برای رشد انواع قارچ ها، میکروب ها و کپک ها میباشد و به همین دلیل تمیز کردن آن به ویژه در فصولی که گرده گیاهان در هوا پراکنده است می تواند از بروز بسیاری ناراحتی های دستگاه تنفسی به ویژه در افراد مبتلا به آلرژی جلوگیری کند.
چند نکته درباره کولر خودرو
خنک شدن در هوای گرم تابستان، خلاص شدن از کلافگی و خوابآلودگی ناشی از گرما و بهبود تنفس و گردش خون از فواید استفاده از کولر در فصل گرما و تابستان میباشد، اما کولر اتومبیل خطراتی هم می تواند برای سلامت شما بوجود اورد که با رعایت بعضی نکات میتوان از آنها پیشگیری کرد.
- استفاده از کولر خودرو در حضور کودکان مخصوصا در هوای گرم و سفرهای دراز مدت لازم است، چرا که مانع گرمازدگی کودکان می شود. اگر دریچه های کولر شما جلوی خودرو قرار گرفته است و کودکان روی صندلی عقب نشسته اند، حتما به گونه ای دریچه ها را تنظیم کنید که هوای خنک به عقب اتومبیل هم برسد. اما اگر در عقب خودرو هم برای هر فرد دریچه ای تعبیه شده می توانید دریچه را به گونه ای تنظیم کنید که باد شدید به گردن و صورت کودکان برخورد نکند و سبب گرفتگی ماهیچههای آنها نگردد.
-استفاده از کولر خودرو و دستگاه تهویه در تونل فقط در شرایطی مناسب است که هوا نتواند از اتومبیل خارج شود . در فضای تونل ها دود و ذرات معلق جمع می شوند و در صورتی که دستگاه تهویه روی حالت گردش داخلی نباشد، آن را به داخل کابین می کشاند. هرچند تونلهای شهری تهران و برخی از تونلهای بین شهری دارای سیستمهای تهویه قوی مانند جتفنها هستند، اما توصیه میگردد در هوای کثیف، سیستم تهویه را در حالت گردش داخلی هوا قرار بدهید.
- در فضای شهرو مکان های شلوغ به خصوص در ترافیک ها روشن کردن کولر در حالت ورود هوا از بیرون، سبب ورود ذرات و دود به داخل می شود، پس ترجیحا در هنگام توقف یا سرعت پایین کولر را در صورت مناسب بودن دما خاموش کنید یا حداقل در حالت گردش داخلی قرار بدهید. اگر کولر اتومبیل شما مانند 206 تیپ پنج و شش از نوع اتوماتیک بوده و دستگاه تنظیم دما دارد، بهتر است آن را روی دمای دلخواه خود تنظیم کرده تا به طور اتوماتیک روشن و خاموش گردد.
خاموش نگه داشتن کولرخودرو از نظر عموم افراد راه حل مناسبی برای صرفه جویی در مصرف سوخت است اما واقعیت چیز دیگری میباشد. اگر در حین توقف یا سرعت پایین از کولر استفاده کنید، بنزین بیشتری مصرف می شود اما استفاده از آن در بزرگراه ها با سرعت بالا بنزین بسیار کمی صرف می کند، چرا که اگر در همان حالت، به جای روشن کردن کولر، شیشهها را پایین بکشید، به دلیل برهم خوردن وضعیت آیرودینامیکی خودرو، مقداری به مصرف بنزین اضافه می شود
رطوبت باعث می شود فیلترها مکان مناسبی برای رشد قارچ و کپک ها باشند. گاهی پیش می آید که با روشن کردن کولر خودرو بوی نامطبوعی در هوا می پیچد. این به آن معنی است که یا خودروی شما فاقد فیلتر است (مثل اتومبیل تندر90 که میتوان با تهیه فیلتر از بازار آزاد این مشکل را برطرف کنیم)، و یا فیلتر اتومبیلالوده و پر از قارچ و میکروب شده و نیاز به تمیز شدن یا عوض شدن دارد.
- دو نکته زمستانی را هم فراموش نکنید: اول این که کولر خودروی شما باید حداقل در هر ماه یک دفعه به مدت سی دقیقه – یعنی حتی در پاییز و زمستان - باید روشن شود و کمپرسور درگیر شود تا گاز خنککننده به اصطلاح رسوب نکند، چون در این صورت ناگزیر خواهید بود چند ده هزار تومان برای شارژ گاز کولر هزینه کنید که قطعا پیشگیری راه حل مناسب تری است. نکته دوم این که در فصول سرد سال که معمولا داخل کابین و شیشهها بخار میگیرد، اگر روشن کردن بخاری و ورود هوا از بیرون به داخل هم اثر نکرد، به عنوان آخرین راه حل، باید در زمان روشن بودن بخاری و ورود هوای گرم، دکمه کولر را روشن کنید تا کمپرسور درگیر شود. از آنجا که یکی از خاصیتهای کولر، جذب رطوبت محیط است، این کار ضمن ادامه کار بخاری و گرم کردن کابین، باعث کاهش رطوبت داخل شده و به بخارزدایی شیشهها کمک میکند.
اگر روغنی که باید صرف کاهش اصطکاک، خنککاری و بهبود عملکرد قطعات موتور شود، به عللی وارد اتاق سوخت یا همان محفظه بالای پیستون کنیم و همراه با مخلوط سوخت و هوا حین جرقه زدن شمع بسوزد، به اصطلاح میگویند اتومبیل به روغنسوزی افتاده است.
نکته:مکانیکها و تعمیرگاههای معتبر با وسایل دقیقتری چون کمپرسسنج و مثل آن به روغنسوزی اتومبیل پی میبرند و با این وسایل می توانند تشخیص دهند که همه یا یکی از محفظههای پیستون و بهطور واضح کدام محفظه دچار صدمه شده یا دلیل روغنسوزی چیست.
انواع دود خروجی از لوله اگزوز و علل آن:
همانطور که گفته شد خروج دود از لوله اگزوز از مهمترین علائم روغنسوزی موتور اتومبیل میباشد. دودهای خروجی از لوله اگزوز به رنگهای آبی، سفید و سیاه دیده میشوند که هر رنگ دلیل و علت خاص خودش را دارد و الزاما مربوط به روغنسوزی نیست؛ بنابراین در اینجا به این دلایل میپردازیم.
خروج دود آبی:
خروج دود آبی به این معنی میباشد که روغن در موتور در حال سوختن است.
علل آن میتواند ناشی از خراش برداشتن یا شکستگی رینگهای پیستون، خوردگی یا آسیب دیدن سیلندرها و بالاخره خراش برداشتن هادی سوپاپها و یا کاسه نمدهای مربوط به هادیهای سوپاپها باشد.
خروج دود سفید:
اگر از لوله اگزوزدود سفید خارج شود باید گفت وضعیت بسیار وخیم تر است چون نشاندهنده این است که مایع یا ماده خنککننده و یا روغن هیدرولیک در حال احتراق میباشد.
اگر دود مربوط به احتراق ماده خنککننده باشد علت آن احتمالا وجود نشتی در واشر سرسیلندر و یا وجود ترک در سرسیلندر میباشد و اگر دود مربوط به سوختن روغن هیدرولیک باشد که به گیربکس مربوط بوده و علت آن این است که موتور از طریق یک لوله خرطومی وکیوم مشغول مکیدن روغن هیدرولیک موجود در گیربکس میباشد.
خروج دود سیاه:
وجود دود سیاه و خروج آن از لوله اگزوز در خودروهای دیزلی قدیمی پدیدهای طبیعی است که معمولا در ابتدای استارت زدن موتور از لوله اگزوز خارج میگردد ولی در هیچ شرایطی دود سیاه نباید از اگزوز خودروهای با موتور بنزینسوز خارج گردد و چنانچه این دود خارج گردد به این معنا است که مخلوط هوا و سوخت، بیش از اندازه غلیظ است که علت آن احتمالا ناشی از آن است که اگر اتومبیل قدیمی و مجهز به کاربراتور باشد موتور در حالت ساسات اتوماتیک گیر گرده و یا علل دیگر میتواند ناشی از وجود نشتی در انژکتورسوخت رسان، فشار بیش از حد سیستم سوخترسانی، نقص عملکرد سنسور اکسیژن و بالاخره گرفتگی فیلتر یا صافی هواکش باشد.
برطرف کردن روغنسوزی و دودخروجی از اگزوز:
دود آبی:
چنین دودی معمولا بویی مانند نان برشته سوخته شده را دارد. در این صورت باید سطح روغن را در موتور کنترل کرده و در صورت پایین بودن مقدار آن، باید روغن اضافه کنیم تا به سطح عادی خود بازگردد. هرگز اجازه ندهید سطح روغن موتور از میزان معین کمتر شود چون در اینصورت موتور لطمه و صدمه زیادی میبیند. برای تشخیص اینکه رینگهای پیستون و یا خود پیستون خراب هستند یا نه، باید آزمایش کمپرس پیستون را انجام دهیم که در صورت پایین بودن فشار و کمپرس، وجود چنین ایراداتی حتمی است.
دود سفید:
اگر دود، مربوط به سوختن ماده خنککننده خودرو باشد اصطلاحا به آن دود شیرین میگوییم و اگر فقط بوی سوختگی باشد مربوط به سوختن مایع هیدرولیک گیربکس میباشد. در این وضعیت ابتدا باید سطح مایع خنککننده را کنترل کنیم و بعد از آن اقدام به کنترل روغن هیدرولیک داخل گیربکس کنیم. چنانچه سطح مایع خنککننده کمتر باشد و یا موتور بیش از اندازه گرم شود باید آزمایش فشار انجام شود تا معلوم شود که آیا سیستم خنک کننده قادر به حفظ و تحمل فشار بوده یا نه؟ چنانچه سیستم نتواند فشار را تحمل کند به این معناست که واشر سرسیلندر خراب شده و باید تعویض شود. اگر تنها سطح روغن گیربکس پایین آمده بود باید با ربختن روغن، سطح آنرا به حالت طبیعی بازگردانید و اقدام به بازرسی و کنترل لوله مکنده از گیربکس به موتور بنماید و اگر دیدید که آن لوله دچار مشکل شده باید سوپاپ وکیوم مدولار که در گیربکس وجود دارد را تعویض کنید.
دود سیاه:
اگر اتومبیل شما قدیمی است و دارای کاربراتور میباشد باید ساسات اتوماتیک ان کنترل شود و اگر موتور آن خیلی قدیمی نیست و مجهز به سیستم سوختپاش انژکتوری میابشد، فشار انژکتور که عمل سوخترسانی انجام میدهد را کنترل کنید. آخرین مرحله مربوط به بازرسی فیلتر هواکش میباشد. ( در صورت اطمینان از صحت عملکرد سنسور اکسیژن)